This book review is in Dutch, because the book has (so far) only been published in Dutch:
Er was ooit een tijd dat je met een lantaarn op zoek moest om een boek over hekserij of heidendom te vinden. Ik kan me herinneren hoe ik als jonge heks eind jaren ’90 meemaakte hoe dat veranderde. Bedolven onder boeken pakte ik alles waar ik mijn handen op kon leggen, verslond kennis en kunde en probeerde van alles uit. Nu in 2020 kun je met gemak een bibliotheek vullen met alleen maar boeken over heksen, heidenen, magie, folklore en aanverwante onderwerpen. Is niet alles wat relevant is al een keer beschreven?
Je zou denken van wel. En toch komen er regelmatig boeken voorbij waarvan ik niet wist dat ik ze wilde hebben èn waarvan ik denk dat ze ook relevantie kunnen hebben in een grotere kring. Een zo’n boek is De Heilige Nachten van Mirjam van Donselaar. Dit boek gaat over de steeds populairder worden traditie van de heilige nachten rond Midwinter/Joel. Voor Germaanse heidenen is dit een zeer belangrijke periode, tijdens welke men het oude jaar uit zwaait en het nieuwe jaar verwelkomt. Dit gaat gepaard met bezinning en ritueel over leven, dood en wedergeboorte.
De heilige nachten is uitgegeven door A3-boeken. Ik heb een beetje een haat-liefde-verhouding met deze uitgeverij. De ‘haat’ (nogal een sterk woord in deze context) zit hem in het nogal hoge new-age-gehalte van veel uitgaven. Ik besef dat dit een kwestie van smaak is, maar het zorgt er wel voor dat ik soms boeken laat liggen waarvan de thema’s me vaak eigenlijk wel aanspreken. De liefde zit hem in twee dingen. Allereerst is duidelijk dat er veel aandacht aan vorm en inhoud van ieder boek wordt gegeven. Daarnaast is A3 een uitgever die iedere Nederlandse heks/heiden naar mijn mening in de gaten moet houden, omdat er boeken tussen zitten die thema’s behandelen die bijna nergens anders (op deze manier) behandeld worden.
En daar valt Mirjam van Donselaars De heilige nachten naar mijn idee ook onder. Natuurlijk is er al van alles geschreven over Joel en de tradities daaromheen. Maar zoiets als dit boek had ik nog niet eerder gezien. De stem van de schrijfster is duidelijk aanwezig in dit boek, dat een mix bevat tussen mythologie/folklore en persoonlijke rituelen. De achtergrond van de schrijfster in psychologie klinkt hier en daar door, wat een bijzondere en waardevolle combinatie is met haar ervaring op het gebied van sjamanisme. Na de inleiding gidst Van Donselaar je door twaalf hoofdstukken cq. nachten, waarbij iedere nacht voor een bepaald thema staat. Daarbij kun je denken aan zuivering, stilte of voorouders. Naast een inspirerende uitleg wordt in ieder hoofdstuk ook meditaties, recepten en rituele gegeven. De opzet is zodanig dat ik dit boek waarschijnlijk wel meerdere jaren op verschillende manieren kan gebruiken, omdat er voor iedere nacht meerdere mogelijkheden zijn om er invulling aan te geven. Daarnaast geeft het natuurlijk inspiratie om een eigen jaarlijkse traditie op te bouwen.
Het boek bevat ongeveer 140 pagina’s en is voor mij het zoveelste bewijs dat er in dunne boeken vaak meer waardevols staat dan in dikke pillen met ellenlange esoterische verhandelingen. Uit de achtergrond van Van Donselaar blijkt dan ook dat ze zelf een rijke ervaring heeft met de onderwerpen waar ze over schrijft. Ben je op zoek naar ideeën voor Joel waarbij je verder wilt gaan dan een Joelblok aanstekken en een lekkere maaltijd maken en waarbij je niet bang bent om je ziel bloot te leggen, dan raad ik je dit boek van harte aan.